Formaldehyde - Hoe lang is het er nog?
Een verdere update
In 2016 heeft Ecolab een whitepaper gepubliceerd waarin de herclassificatie van formaldehyde als kankerverwekkend voor mensen wordt belicht en de mogelijke gevolgen voor het gebruik ervan als biocide worden aangegeven. In 2021 heeft Ecolab een update gepubliceerd op basis van de beoordeling van formaldehyde onder de Europese Biocidenverordening (BPR) en het toegestane gebruik ervan als werkzame stof voor een beperkte periode van 3 jaar. Nogmaals brengt Ecolab gebruikers op de hoogte van de huidige situatie met betrekking tot formaldehyde als ontsmettingsmiddel en informeert over de snel naderende beperking van formaldehyde als biocide in het VK.
Ecolab, dat toen nog Bioquell heette, waarschuwde al voor de dreigende afschaffing van formaldehyde als ontsmettingsmiddel sinds de Britse Health and Safety Executive (HSE) in juli 2015 het eBulletin over biologische agentia publiceerde, waarin gebruikers van formaldehyde werden gewaarschuwd om op zoek te gaan naar alternatieve gasvormige ontsmettingsmiddelen voor kamers en apparatuur. Voor gebruikers in het VK die de waarschuwing van de HSE in de wind hebben geslagen, dringt de tijd om van formaldehyde af te stappen voordat het verbod op 1 februari 2025 van kracht wordt.
Niet alle gebruik van formaldehyde zal in februari 2025 worden verboden, de beperking is van toepassing op het gebruik in toepassingen die vallen onder "Product Type 2" van de Britse Biocidenverordening (GB BPR). Kort gezegd zijn er 22 verschillende toepassingsgebieden of producttypen (PT's) onder de BPR die alles omvatten van metaalbewerkingsvloeistoffen tot handdesinfectiemiddelen. PT2 is de grootste gebruikscategorie, aangeduid met 'desinfectiemiddelen voor openbare ruimtes'. Deze categorie omvat alles van de desinfectie van ziekenhuizen tot het gebruik in cleanrooms en kantoorgebouwen. Voorbeelden van PT2-toepassingen voor formaldehyde zijn onder meer de desinfectie van biologische veiligheidscabines (BSC's), laboratoria, doorgeefsluizen, productiefaciliteiten, enz. Het gebruik van formaldehyde voor desinfectie van dit soort afgesloten ruimten is vanaf 1 februari 2025 illegaal in Groot-Brittannië. Het HSE eBulletin waarin dit wordt aangekondigd, kunt u hier lezen.
De beperking op het gebruik van formaldehyde in PT2 in Groot-Brittannië is ingesteld omdat geen enkele leverancier van formaldehyde bereid was het chemisch gebruik als een biocideproduct te ondersteunen. In Europa is er ondersteuning voor toelating van formaldehyde onder de Europese BPR. De huidige vergunning verloopt op 31 januari 2025 en moet worden verlengd door het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA). Omdat formaldehyde in 2022 vanwege het toxiciteitsprofiel een beperkte vergunning van 3 jaar kreeg, is het vrijwel zeker dat een mogelijke hervergunning hiervoor opnieuw voor beperkte tijd zal zijn.
De beperking van het gebruik van formaldehyde in PT2 en het algehele verbod op gebruik in PT2 in Groot-Brittannië vormen een bijzondere uitdaging voor onderzoeksbedrijven en -instellingen in de biomedische/diergezondheidssector waarbij formaldehyde het standaard gasvormige chemische desinfectiemiddel is. De Voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties en de Europese Commissie voor de bestrijding van mond- en klauwzeer benadrukken in hun richtlijnen voor Minimum Biorisk Management Standards (MBMS) dat het toepassen van formaldehyde in een concentratie van 10 g/m3 en een relatieve vochtigheid van 70% gedurende minimaal 10 minuten een acceptabele methode is voor het ontsmetten van apparatuur en oppervlakken. De MBMS-richtlijnen geven tevens aan dat gevalideerde methoden waarvan is aangetoond dat ze effectief zijn tegen het mond-en-klauwzeervirus (MKZV), ook als alternatief kunnen worden gebruikt. Bioquell heeft samengewerkt met bedrijven en instellingen om de prestaties van Bioquell Waterstofperoxidedamp (HPV) als alternatief voor formaldehyde te evalueren en publiceerde enkele onderzoeken in de wetenschappelijke literatuur. Deze onderzoeken zijn:
- Vannier et al. Waterstofperoxidedamp is een effectieve vervanger voor formaldehyde in een BSL4 productiefaciliteit voor mond-en-klauwzeervaccins. Lett. Appl. Microbiol. 2019; 69: 237-245. WHITEPAPER Formaldehyde - Hoe lang is het er nog? (Een verdere update!)
- Stuart et al. Vergelijking van de werkzaamheid van formaldehyde met waterstofperoxidebegassing op het infectieuze bronchitisvirus. Toegepaste bioveiligheid. 2020; 25: 83-9.
- Petit et al. Evaluatie van de werkzaamheid van waterstofperoxidedamp tegen het mond-en-klauwzeervirus in een BSL4-bioveiligheidsfaciliteit. Lett Appl Microbiol. 2017; 65: 281-284.
Het Bioquell HPV-AQ 35% waterstofperoxide-desinfectiemiddel van Ecolab heeft een EU-vergunning gekregen onder de Europese BPR voor gebruik in PT's 2, 3 en 4, in zowel grote (>4 m3) als kleine (0,25 - 4 m3) ruimtes, tegen bacteriën, mycobacteriën, sporen, schimmels, gisten, virussen en bacteriofagen.
Op het moment van schrijven (juni 2024) is er volgens de ECHA-lijst van geautoriseerde biociden slechts één formaldehydeproduct geautoriseerd voor gebruik als ruimtevernevelingsdesinfectant en alleen voor gebruik in PT3 (huisvesting van dieren) op het grondgebied van België en Italië. Het product moet worden aangebracht met een koud ultrasoon vernevelingsapparaat dat een gemiddelde deeltjesgrootte van 5,15 micron produceert. Het is toegestaan voor gebruik in grote afgesloten ruimtes (>4 m3) tegen bacteriën, schimmels, gisten en virussen. Het is niet toegestaan om het middel te gebruiken tegen mycobacteriën of bacteriesporen. De gespecificeerde toepassingswaarde is 5 g/m3 met een contacttijd van 2 uur, gevolgd door een ventilatieperiode van 2-4 dagen. Terwijl formaldehyde als werkzame substantie pas 3 jaar is toegestaan, is het product al 5 jaar toegestaan. De productautorisatie is hier te vinden op de ECHA-website.
Samengevat: het gebruik van formaldehyde als PT2-desinfectiemiddel in Groot-Brittannië zal vanaf februari 2025 niet langer worden toegestaan door de HSE. Hoewel verwacht wordt dat formaldehyde in Europa beschikbaar zal blijven als PT2-desinfectiemiddel, zullen de controles op de toepassing ervan waarschijnlijk veel strenger zijn dan die gehanteerd door de huidige gebruikers van formaldehydebegassing, zoals blijkt uit de tot nu toe enige goedgekeurde formaldehydeproduct..